Populaire artikelen
Recente discussies op het forum
Geen informatie beschikbaar
Een diepere duik in EUDR en de potentiële impact ervan
Welke veranderingen in de echte wereld kunnen we verwachten als gevolg van EUDR? Lees meer om erachter te komen!
Geplaatst November 23, 2023
Chandra Melo
Koffie experts@The Coffee Lab
De ontbossingsverordeningen van de Europese Unie geven ons niet alleen een breed inzicht in hoe de landbouw ontbossing over de hele wereld kan stimuleren, maar bieden ook de mogelijkheid om diep in te gaan op complexe zaken die te maken hebben met het welzijn van het milieu en de klimaatverandering.
Overzicht van de ontbossing in de EU en de impact ervan op de mondiale klimaatverandering
Het Wereld Natuur Fonds (WWF) stelt dat tussen 1990 en 2016 wereldwijd ongeveer 1,3 miljoen vierkante kilometer bos, wat overeenkomt met 800 voetbalvelden per uur, verloren is gegaan (bron). Een groot deel van deze ontbossing kan in verband worden gebracht met Europa, niet alleen als gevolg van interne activiteiten, maar ook als gevolg van consumptiepatronen in de hele EU.
Dit rimpeleffect, veroorzaakt door ontbossing, houdt hier echter niet op. Het mondt uit in ernstiger wereldwijde gevolgen, zoals:
- Klimaatverandering: Bossen zijn een belangrijke koolstofput die dagelijks geproduceerde broeikasgassen absorberen; het verlies ervan versterkt de opwarming van de aarde.
- Biodiversiteitsverlies: Het kappen van bossen berooft talloze soorten van hun natuurlijke habitat, wat leidt tot massale uitsterving.
- Verstoring van de watercyclus: Bomen dragen aanzienlijk bij aan het in stand houden van de watercyclus van de aarde.
Hieruit kun je snel opmaken hoe verweven ontbossing is met de mondiale aantasting van het milieu – een urgent probleem dat een snelle aanpak vereist – waardoor de discussie over deze nieuwe EU-ontbossingsverordeningen actueel en relevant is.
Ontwikkeling van de nieuwe EU-ontbossingsregelgeving
Als reactie op de groeiende bezorgdheid over ontbossing en bosdegradatie heeft de Europese Unie nieuwe regelgeving ingevoerd om deze destructieve praktijken te voorkomen. Door de jaren heen hebben talloze onderzoeken de cruciale rol onderstreept die bossen spelen bij het verzachten van de gevolgen van klimaatverandering, het bieden van leefgebieden voor wilde dieren en het in stand houden van een evenwichtig ecosysteem.
Een cruciaal keerpunt was een rapport dat in 2018 door het Intergouvernementeel Panel voor Klimaatverandering (IPCC) werd gepubliceerd. De alarmerende bevindingen van het IPCC trokken aanzienlijke aandacht van mediakanalen over de hele wereld en vergrootten het mondiale bewustzijn om de uitstoot van broeikasgassen op betekenisvolle wijze terug te dringen.
Als gevolg van dit ontwaken kwam er een grotere aandacht voor ontbossing, aangezien deze verantwoordelijk is voor bijna 10% van alle broeikasgasemissies wereldwijd. Met dit bekende feit duurde het niet lang voordat illegale houtkap en veranderingen in landgebruik centraal begonnen te staan in de beleidsdiscussies in Brussel.
De weg naar regulering
In aansluiting op haar programma voor wetshandhaving, governance en handel in de bosbouw (FLEGT) uit 2013, dat zich voornamelijk richtte op de illegale handel in hout, besloot de EU bredere stappen te ondernemen. In juli 2021, slechts een paar dagen nadat ze ‘bosbouw’ hadden erkend als een van de cruciale componenten van hun Green Deal, vaardigden ze een wetsontwerp uit dat erop gericht was te voorkomen dat producten die verband houden met ontbossing binnen hun rechtsgebied worden verkocht.
Het daaruit voortvloeiende resultaat markeerde een beslissende fase in de Europese strijd tegen ontbossing: systematische hervorming van de regelgeving:
- Erkenning van het probleem: Voordat er nieuwe regelgeving werd ontwikkeld, erkenden de autoriteiten dat vrijwillige toezeggingen niet voldoende waren om de ontbossing effectief tegen te gaan.
- Onderzoek van belanghebbenden: Er zijn openbare raadplegingen gehouden waarbij relevante belanghebbenden betrokken waren, waaronder bedrijven, inheemse gemeenschappen en lokale burgers.
- Gegevensverzameling: de verzamelde informatie werd systematisch samengevoegd, wat leidde tot uitgebreide onderzoeksanalyses.
- Beleidsformulering: Op basis van verzamelde gegevens en daaropvolgende analyses is ontstaan wat we nu kennen als de nieuwe EU-ontbossingsregelgeving.
Zo begon de reis naar strengere handhavingsmaatregelen – om niet alleen landen, maar ook individuele bedrijven verantwoordelijk te houden voor hun aandeel in de toeleveringsketen met betrekking tot bosrisicoproducten. Deze ingrijpende hervormingen markeren een integrale verandering in de manier waarop de Europese Unie ontbossing aanpakt en onderstreept haar inzet voor preventieve maatregelen.
Het kerndoel van de nieuwe ontbossingsverordeningen van de EU is om de ontbossing een halt toe te roepen en beschadigde bossen te herstellen. Deze regelgeving werd ingevoerd na bezorgdheid over de toenemende ontbossing, voornamelijk veroorzaakt door uitbreiding van de landbouw, ontwikkeling van de infrastructuur en houtkap.
Om beter te begrijpen waarom deze regelgeving werd geïmplementeerd, moeten we eerst enkele belangrijke katalysatoren onderzoeken:
- Het engagement van de EU ten aanzien van de mondiale klimaatverandering: De Europese Unie is een voorvechter geweest van mondiale milieu-initiatieven. Het heeft tot doel de natuurlijke hulpbronnen van de wereld binnen haar grenzen en elders te beschermen en te verbeteren.
- Vermindering van de biodiversiteit: Wijdverbreide ontbossing heeft bijgedragen tot een alarmerende vermindering van de biodiversiteit. Soorten die afhankelijk zijn van boshabitats worden bedreigd omdat hun huizen blijven krimpen.
- Inheemse rechten: Vaak worden inheemse gemeenschappen het meest getroffen door ontbossing, waardoor ze de toegang verliezen tot land dat ze al eeuwenlang bewonen.
Wat hopen deze nieuwe regelgeving precies te bereiken? Hun doelstellingen kunnen worden samengevat onder drie belangrijke kopjes:
- Klimaatimpact beperken: De uitstoot van broeikasgassen aanzienlijk verlagen doordat bomen CO2 uit de atmosfeer opnemen en zuurstof vrijgeven.
- Behoud van de biodiversiteit: Zorgen voor het voortbestaan van diverse flora- en faunasoorten die de gematigde en tropische wouden van de wereld hun thuis noemen.
- Bescherming van de rechten van inheemse gemeenschappen: het beschermen van voorouderlijk land tegen ongegronde uitbuiting of toe-eigening.
Het implementeren van dergelijke ambitieuze doelstellingen is geen gemakkelijke taak geweest, maar met gecoördineerde internationale samenwerkingsinspanningen in combinatie met strenge handhavingsmechanismen is er hoop op het boeken van betekenisvolle vooruitgang in de strijd tegen de ongebreidelde ontbossing wereldwijd.
Reikwijdte van de regelgeving: welke industrieën en producten worden beïnvloed door de regelgeving?
Om het alarmerende tempo van de ontbossing een halt toe te roepen, heeft de EU met haar nieuwe regelgeving een breed net uitgeworpen. Deze omvatten een verscheidenheid aan industrieën en producten, bekend als 'grondstoffen die ontbossing veroorzaken', die een aanzienlijke directe of indirecte invloed hebben op de bosbedekking.
Ten eerste neemt de landbouw een dominante plaats in dit verhaal in. De teelt van sojabonen, maïs, palmolie, rijst en veeteelt zijn enkele gebieden waar deze nieuwe regelgeving zou kunnen prikken. Meer specifiek zullen de grote agrarische bedrijven die tot nu toe ongecontroleerd hebben gewerkt, nu onder deze wetten steeds strenger onder de loep worden genomen.
Naast de landbouw is er nog een andere industrie die de druk voelt van deze veranderingen in de regelgeving: houtkap. Hieronder vallen zowel legale als illegale praktijken. Of het nu gaat om houtproductie of papierproductie, elk geval van onverantwoordelijke houtkap kan mogelijk tot boetes leiden.
Laten we andere door de consument aangedreven sectoren, zoals mode en cosmetica, die sterk afhankelijk zijn van bepaalde natuurlijke ingrediënten uit bossen, niet over het hoofd zien. Palmolie is hier een perfect voorbeeld van; het wordt aangetroffen in veel artikelen, variërend van lippenstiften tot loafers, waardoor de vraagdruk op bossen in palmolieproducerende landen toeneemt.
Ook multinationals die zich bezighouden met bio-energiebrandstoffen uit gewassen als suikerriet of sojabonen zullen zwaar worden getroffen. Hoewel biobrandstoffen ooit werden geprezen als milieuvriendelijke alternatieven voor fossiele brandstoffen, weerspiegelt hun opname de groeiende erkenning van hun indirecte ontbossingsvoetafdruk.
Hier is een momentopname:
- Landbouw (met name sojabonen, maïs-/maïsteelt, veeteelt)
- Houtkapindustrie (zowel legitieme als illegale activiteiten)
- Productie van consumptiegoederen (producten waarbij ingrediënten uit het bos worden gebruikt)
- Biobrandstofproducenten (bio-energie afkomstig van gewassen zoals suikerriet of soja)
Deze grote lijnen bevestigen hoe alomvattend de ontbossingsregelgeving van de EU belooft te zijn – een duidelijk signaal als je bedenkt hoe mondiaal onze economieën zijn gegroeid. Bijgevolg moet elk bedrijf dat toeleveringsketens heeft die aan deze grondstoffen zijn gekoppeld, ervoor zorgen dat deze richtlijnen strikt worden nageleefd als ze zaken willen doen in Europa.
De nieuwe ontbossingsverordeningen van de EU zijn inderdaad een aanzienlijke vooruitgang in de voortdurende inspanningen om het milieu te beschermen. Concreet bevatten ze een aantal cruciale bepalingen die gericht zijn op het minimaliseren van de impact van menselijke activiteiten op bosecosystemen. Deze bepalingen nodigen ons en bedrijven uit om verantwoordelijkheid te nemen voor het behoud van dit essentiële deel van onze natuurlijke wereld.
Eerst en vooral is een essentieel onderdeel de verplichte due diligence van bedrijven die zich bezighouden met grondstoffen die een grote bijdrage leveren aan de ontbossing. Simpel gezegd omvat due diligence uitgebreide beoordelingen om ervoor te zorgen dat activiteiten niet onbedoeld schade toebrengen aan bossen. Deze bepaling creëert een kans voor bedrijven zoals het onze om deel uit te maken van de oplossing door weloverwogen keuzes te maken over waar we grondstoffen vandaan halen. Proactief zijn kan ook de reputatie van bedrijven en de klantrelaties verbeteren, aangezien steeds meer consumenten zich zorgen maken over ecologische duurzaamheid.
Naast deze eis van grondig onderzoek is er nog een clausule die zich richt op risicobeoordelingen. Het impliceert dat bedrijven regelmatig moeten beoordelen en rapporteren over de potentiële risico's die hun activiteiten kunnen opleveren voor bosecosystemen. De gedetailleerde analyse moet alle aspecten van hun toeleveringsketen omvatten – van de eerste oogst tot en met de verwerking – ongeacht of deze in binnen- of buitenland plaatsvindt.
Deze regelgeving wijkt enigszins af van de routinematige processen binnen individuele organisaties en pleit ook voor samenwerking tussen verschillende staten in heel Europa in het kader van wat 'bospartnerschappen' worden genoemd. Deze raamwerken zijn bedoeld om duurzame bosbeheerpraktijken gezamenlijk te ondersteunen, waardoor twee vliegen in één klap worden geslagen; het beschermen van ons kostbare milieu en tegelijkertijd het waarborgen van economische duurzaamheid.
Deze nieuwe mandaten brengen zeker een behoorlijk deel van de uitdagingen met zich mee, zowel op logistiek als financieel vlak, maar veel deskundigen voorspellen progressieve resultaten, zoals betere milieubeschermingsnormen, een betere mondiale reputatie voor bedrijven die zich er strikt aan houden, en versterkte internationale allianties tussen landen die samenwerken aan ecologisch behoud.
Samenvattend: hoewel het implementeren van deze maatregelen vandaag de dag misschien een lastige opgave lijkt, omvatten ze een investering in een groenere toekomst die de toekomstige gezondheid van onze planeet kan helpen veiligstellen en tegelijkertijd aanzienlijke voordelen kan opleveren voor de bedrijven die deze milieu-uitdaging aangaan.
Over de schrijver
Chandra Melo
Marketing as job, barista as passion. An authentic coffee lover, looking for the next fantastic cup of coffee that I will fall in love with. Coffee, for me, is more than a beverage. It's about community and connection - how can all the world consume the same fruit? And differently? How can we have so many different tastes? I also don't know. And because of this, I feel in love each day more for this world. Happy to share and make a change in the coffee community.
Add comment
Meer over het koffielab
Schrijf je in en draag nu bij