Populaire artikelen
Recente discussies op het forum
Geen informatie beschikbaar
Hoe koffie de industriële revolutie vormde
De rol van koffie in de moderne geschiedenis traceren
Geplaatst December 10, 2021
Marc Kasteelen
Koffie experts@The Coffee Lab
Niemand kan de kracht van een kopje koffie ontkennen, vooral niet op luie ochtenden met nog een hele dag voor de boeg. Koffie is de brandstof van de moderne samenleving en helpt ons meer in onze kostbare paar uur te passen dan ooit. Maar dit was niet altijd het geval. De opkomst van koffie als een alledaagse basis kan eeuwen terug worden getraceerd, naar revoluties, verboden en het aanbreken van de Verlichting.
De industriële revolutie was een monumentale verschuiving in hoe we leefden. Mensen begonnen weg te trekken van boerderijen naar drukke steden waar ze 12-16 uur per dag werkten, bijna elke dag van de week. Het leven versnelde plotseling en we hadden een manier nodig om het in te halen. Na het invoeren van koffie, schoot de menselijke productiviteit omhoog, waardoor modernisering over de hele wereld werd gestimuleerd.
Wat deden we voor het bestaan van koffie?
Voor de industriële revolutie was het leven heel anders. Werkdagen werden gereguleerd door natuurlijk licht, waarbij de arbeiders bij zonsopgang opstonden om hun taken uit te voeren en bij schemering het werk neerlegden als de avond aanbrak. Het gebrek aan elektriciteit of voldoende verlichting beperkte het aantal beschikbare uren voor werk. Dit veranderde allemaal met de opkomst van de eerste fabrieken, die samenviel met de opkomst van de koffieconsumptie in heel Europa.
Kortere werktijden in het pre-industriële tijdperk betekende dat er niet echt iets nodig was om ons wakker te houden of ons door lange dagen te helpen. De meeste mensen dronken de hele dag door alcohol, net zoals we nu koffie drinken. Water drinken was onhygiënisch en alcohol als bier was verfrissend en hielp mensen om te gaan met de fysieke ontberingen van het meeste werk in die tijd.
De lonen waren laag, voedzaam eten was moeilijk te verkrijgen en het water was bijna ondrinkbaar. Mensen, waaronder kinderen die vaak in mijnen en fabrieken werkten, waren sterk afhankelijk van bier in hun dieet. 'Biersoep' was zelfs een populair ontbijt. Het is niet verwonderlijk dat niemand dit lang vol kon houden. Naarmate de industrialisatie voortschreed, werden de werkuren langer dankzij elektrificatie, mensen verhuisden naar steden voor stedelijke banen en de 24-uursploeg werd een realiteit.
Dit zorgde voor de populariteit van koffie als stimulerend middel om mensen te helpen langer te werken, zich aan te passen aan nachtdiensten en meer intellectuele activiteiten na te streven. De opkomst van koffiehuizen bleek een vruchtbare voedingsbodem voor kunstenaars, dichters, politici, revolutionairen en zelfs gewone fabrieksarbeiders.
Koffiehuizen: van revolutie tot verlichting
De allereerste koffiehuizen dateren uit het Ottomaanse rijk. Deze koffiehuizen dienden als verzamelplaatsen voor egalitaire gemeenschappen, waardoor eeuwenlange maatschappelijke scheidslijnen begonnen te vervagen. Net als de koffiehuizen die in Europa zouden opduiken, werden deze Ottomaanse koffiehuizen uiteindelijk gezien als broedplaatsen voor dissidenten en revolutionairen. Verschillende koffieverboden werden aangenomen en ingetrokken, maar dit stopte de verspreiding van koffiehuizen naar Europa niet.
Het eerste koffiehuis in Londen werd geopend in 1652. Dit veroorzaakte grote sociale onrust: de Engelse samenleving was hiërarchisch en de koffiehuizen, die gemeenschappelijke tafels hadden, dwongen mensen uit verschillende klassen zich te mengen.
Steeds meer koffiehuizen werden geopend in Londen en grote Europese steden. De gemeenschappelijke tafels waren vaak bedekt met kranten, wat de mensen ertoe aanzette zich voor publieke zaken te interesseren en zelfs deel te nemen aan het schrijven van het nieuws.
Al deze vrijheid van meningsuiting bleek te veel voor de Britse monarch Charles II, die een verbod uitvaardigde om alle koffiehuizen in Londen te sluiten. Maar het was allemaal tevergeefs - het verbod duurde slechts 11 dagen, voordat na de vraag van het publiek, de koffiehuizen heropende.
Al snel begonnen koffiehuizen niches voor zichzelf te vinden, waarbij bepaalde koffiehuizen bezocht werden door dichters, terwijl een andere zich zou kunnen richten op wetenschappers, enzovoort. Sir Isaac Newton was een beroemde beschermheer van het Grecian Coffee House in de buurt van Fleet Street, waar hij naar verluidt ooit een dolfijn op een tafel ontleedde.
Literaire reuzen als Alexander Pope en Jonathan Swift waren vaste klanten in Will's Coffee House. Sommige grote moderne instellingen begonnen als koffiehuizen, zoals Jonathan's Coffee House in Exchange Alley, dat later de London Stock Exchange zou worden.
Aan de andere kant van de Atlantische Oceaan kwam koffie op als een meer patriottische keuze boven thee. In New York was Merchant's Coffee House een gemeenschappelijke ontmoetingsplek voor revolutionairen die probeerden zich af te splitsen van de Kroon. In de jaren 1780 zou ditzelfde koffiehuis de geboorteplaats zijn van de Bank of New York en de reorganisatie van de New Yorkse Kamer van Koophandel.
Een soortgelijke revolutionaire ijver woedde in de koffiehuizen van Parijs, waar filosofen en republikeinse agitatoren bijeenkwamen om hun activiteiten te plannen en de kunsten te promoten. Veel grote schrijvers en denkers waren vaste gasten in koffiehuizen in de hele stad die locaties werden voor levendig debat en artistieke samenwerking.
Van het Ottomaanse rijk tot onze moderne cafés, koffie is altijd een middel geweest voor verandering. Koffie heeft ons geholpen onze intellectuele bezigheden uit te breiden, industriële groei te stimuleren en geeft ons gewoon de kans om te praten en meer van anderen te leren. De volgende revolutie die we zien verbonden aan koffie, is binnen de industrie zelf. De koffie-industrie verricht baanbrekend onderzoek naar het verminderen van klimaatverandering en het stimuleren van meer traceerbaarheid in de voedings- en drankenmarkt. Dit zal ongetwijfeld niet de laatste grote onderneming zijn die door koffie is geïnspireerd.
Over de schrijver
Add comment
Meer over het koffielab
Schrijf je in en draag nu bij