Populaire artikelen
Recente discussies op het forum
Geen informatie beschikbaar
EUDR 2025-uitstel: wat u moet weten over de laatste updates
Er is een uitstel van EUDR 2025 voorgesteld, wat voor veel bedrijven tot onzekerheid leidt. Dit is wat u moet weten.
Geplaatst November 3, 2025
Nicolas Wolf
Deskundige@Era of We
De Ontbossingsverordening van de Europese Unie (EUDR) is een van de meest ambitieuze duurzaamheidsinitiatieven die de EU ooit heeft ondernomen en is gericht op het terugdringen van ontbossing in wereldwijde toeleveringsketens. Nu de inwerkingtredingsdatum van december 2025 nadert, heeft de Europese Commissie echter een gedeeltelijke uitstel en aanpassing van de uitrol ervan voorgesteld.
Deze stap weerspiegelt de operationele, technische en administratieve uitdagingen waarmee zowel toezichthouders als bedrijven worden geconfronteerd bij de implementatie van een dergelijk data-intensief kader. Zowel voor Europese operatoren als voor wereldwijde exporteurs biedt het uitstel waardevolle ademruimte om due diligence-systemen, databeheer en leveranciersbetrokkenheidsprocessen op elkaar af te stemmen.
Toch blijft de koers onveranderd: de EU verwacht dat bedrijven volledige traceerbaarheid en "ontbossingsvrije" inkoop garanderen. Begrijpen wat de vertraging inhoudt en wat niet, is nu cruciaal voor leiders in inkoop, compliance en duurzaamheid in alle sectoren die zich voorbereiden op de volgende nalevingsfase onder EUDR.
Waarom werd er een uitstel voorgesteld?
Er zijn meerdere redenen achter het voorgestelde uitstel van de volledige tenuitvoerlegging van de EUDR. De belangrijkste elementen zijn:
- Zorgen over operationele gereedheid: De Europese Commissie heeft gewezen op capaciteitsbeperkingen in haar geplande IT-infrastructuur, het “EUDR-informatiesysteem”, dat bedoeld is om grote hoeveelheden due diligence-verklaringen van bedrijven te ontvangen en te verwerken.
- Aantal nalevingsaanvragen: De industrie en de EU geven aan dat het aantal vereiste aanvragen veel hoger kan zijn dan oorspronkelijk geraamd, mogelijk honderden miljoenen tot een miljard per jaar. Dit legt een zware druk op zowel bedrijven als toezichthouders.
- Tegenstand van belanghebbenden: Producenten en handelaren die grondstoffen zoals palmolie, soja, rundvlees en cacao exporteren, hebben hun zorgen geuit over de gereedheid, de nalevingskosten en concurrentieverstoringen. Zo was de Maleisische palmolie-instantie blij met de extra voorbereidingstijd.
- Zorgen over concurrentie/markt: Sommige grote landbouwbedrijven hebben aangegeven dat onzekerheid over de planning van de regelgeving een belemmering vormt voor investeringen en de planning van de toeleveringsketen.
- Vraag naar regelgevende flexibiliteit en vereenvoudiging: Sommige EU-lidstaten en de industrie binnen de EU hebben gepleit voor lichtere lasten voor kleinere exploitanten, downstreamhandelaren en micro-leveranciers. De recente voorstellen van de Commissie weerspiegelen dit.
Kortom, het voorstel voor uitstel gaat niet alleen over extra tijd, maar ook over het opnieuw vormgeven van de 'hoe' van toetreding tot de EUDR, d.w.z. de administratieve lasten, gegevenssystemen en de rollen/verantwoordelijkheden van bedrijven in de toeleveringsketen.
De uitdagingen van EUDR en databeheer
Voor bedrijven die binnen de EU-markt actief zijn of ernaar exporteren, brengt de EUDR een aantal onderling verbonden uitdagingen met zich mee die betrekking hebben op gegevens, zichtbaarheid van de toeleveringsketen en risicobeheer, waaronder:
Traceerbaarheids- en geolocatievereisten
Exploitanten moeten de geolocatie (coördinaten of polygonen) van productie-eenheden kunnen opgeven, toeleveringsketens terug naar de oorsprong van de grondstoffen in kaart kunnen brengen en kunnen aantonen dat ze voldoen aan de lokale wetgeving en de status 'ontbossingsvrij' hebben (d.w.z. dat er na 31 december 2020 geen bos is gekapt).
Due diligence-verklaringen (DDS) en rapportageverplichtingen
Een belangrijk onderdeel van de EUDR is de verplichting voor exploitanten/handelaren om een DDS in te dienen bij een centraal informatiesysteem en risicobeoordelingen, mitigerende maatregelen en verificaties van leverancierspraktijken te documenteren. De omvang en complexiteit van deze verplichtingen worden genoemd als belangrijke knelpunten.
Betrouwbaarheid van het datasysteem en administratieve belasting
De behoefte aan een robuust IT-platform dat grote aantallen aanvragen kan verwerken, gegevens uit meerdere landen kan controleren, risico's kan classificeren in bronregio's en bevoegde autoriteiten in staat stelt naleving af te dwingen, wordt genoemd als een belangrijke beperking. Het voorstel van de Commissie verwijst naar "het verminderen van de belasting van het informatiesysteem".
Downstream versus upstream verantwoordelijkheid
De verordening wijst upstream-operatoren (degenen die het eerste product op de EU-markt brengen) aan als de primaire partij die aan de regelgeving moet voldoen. Downstream-handelaren, detailhandelaren en verwerkers moeten de ketenintegriteit nog steeds verifiëren, maar hebben te maken met lagere directe verplichtingen. Deze afbakening brengt echter uitdagingen met zich mee op het gebied van coördinatie in de toeleveringsketen, contracten, audits en gegevensuitwisseling.
MKB, micro-ondernemingen en risicoclassificatie
Kleinere producenten en exploitanten (micro- of kleine ondernemingen) beschikken vaak niet over voldoende middelen, databeheersystemen en mogelijkheden om leveranciers in kaart te brengen. Het recente voorstel van de Commissie beoogt de verplichtingen voor hen te versoepelen (inclusief eenmalige aangiften), maar vanuit zakelijk oogpunt roept dit nog steeds vragen op over de paraatheid en integratie met grotere netwerken.
Wereldwijde sourcing en naleving van derde landen
Veel van de betrokken producten worden buiten de EU geproduceerd. Het waarborgen van de lokale legaliteit (van landgebruik, bosbouw, arbeid, exportregelingen), het verzamelen van de vereiste gegevens en het omgaan met leveranciers in verschillende rechtsgebieden brengt aanzienlijke complexiteit en risico's met zich mee.
Bedrijven moeten niet alleen hun directe activiteiten beoordelen, maar ook het bredere upstream (en gedeeltelijk downstream) ecosysteem van de toeleveringsketen, risicopunten in kaart brengen, investeren in data-/IT-systemen en samenwerken met leveranciers, vaak in meerdere regio's.
De huidige status van EUDR
Hieronder vindt u een overzicht van de stand van zaken (per oktober 2025) met de belangrijkste data, verplichtingen en voorgestelde wijzigingen:
- De verordening, formeel Verordening (EU) 2023/1115, trad in juni 2023 in werking.
- De eerste aanvraagdatum is voor grote/middelgrote exploitanten uitgesteld van 30 december 2024 naar 30 december 2025.
- Op 21 oktober 2025 heeft de Europese Commissie bevestigd dat grote en middelgrote ondernemingen vanaf 30 december 2025 aan de regelgeving moeten voldoen (de wettelijke verplichtingen treden in werking).
- Voor micro- en kleine ondernemingen (“micro/kleine primaire exploitanten”) heeft de Commissie in haar wijzigingsvoorstel voorgesteld hun volledige verplichtingen uit te stellen tot 30 december 2026 (in plaats van juni 2026).
De Commissie heeft ook een respijtperiode van zes maanden voorgesteld voor controles/handhaving door bevoegde autoriteiten voor grotere exploitanten (d.w.z. de handhaving begint rond 30 juni 2026 voor grote exploitanten), terwijl micro-/kleine exploitanten mogelijk later met handhaving te maken krijgen.
De voorgestelde wijzigingen omvatten vereenvoudigingsmaatregelen: downstream-operatoren worden vrijgesteld van de verplichting om DDS in te dienen als upstream-operatoren dat al hebben gedaan; micro-/kleine operatoren in landen met een laag risico hebben mogelijk nog maar één keer een vereenvoudigde aangifte nodig; en er is sprake van een lagere last voor kleine en micro-primaire operatoren.
Hoewel er werd gesproken over uitstel van de volledige handhaving voor grote exploitanten tot 2026, heeft de Commissie een algeheel uitstel van één jaar voor alle exploitanten afgewezen.
Juridisch gezien blijven de oorspronkelijk overeengekomen data van toepassing, totdat het amendement formeel door het Europees Parlement en de Raad is aangenomen.
Zakelijke implicaties: Bedrijven kunnen niet vertrouwen op een uniforme vertraging; grote exploitanten moeten handelen alsof de deadline van 30 december 2025 vaststaat, rekening houdend met een gefaseerde aanpak, overgangshandhaving en speciale bepalingen voor kleinere actoren. De vrijstellingen voor downstreamhandelaren in due diligence-verklaringen zullen de complexiteit enigszins verminderen, maar ze zullen nog steeds enorme hoeveelheden gegevens moeten verwerken en opslaan, namelijk referentienummers en verificatienummers .
Wat kunnen bedrijven doen om zich voor te bereiden op de EUDR in 2025?
De volgende stappen schetsen praktische prioriteiten voor bedrijven die zich voorbereiden op de volgende fase van de EUDR-implementatie:
1. Versterk de systemen en documentatie voor due diligence
Ontwikkel of upgrade digitale hulpmiddelen om Due Diligence Statements (DDS) te beheren, gegevens van leveranciersverificatie te registreren en te integreren met het aankomende EUDR-informatiesysteem van de EU.
2. Stel protocollen op voor de betrokkenheid van leveranciers en het delen van gegevens
Werk samen met toeleveranciers, met name buiten de EU, om de benodigde informatie over landgebruik, legaliteit en traceerbaarheid te verzamelen. Bouw langetermijncapaciteit en training op in lokale inkoopregio's.
3. Plan voor documentatie en auditgereedheid
Houd traceerbare gegevens bij om conformiteit aan te tonen tijdens mogelijke audits of handhavingsbeoordelingen vanaf medio 2026.
4. Houd toezicht op updates en wijzigingen in de regelgeving
Volg de ontwikkelingen in het Europees Parlement en de Raad naarmate het voorstel tot wijziging van de EUDR vordert, zodat we de plannen dienovereenkomstig kunnen aanpassen.
Het voorgestelde uitstel van de EUDR betekent niet dat de EU haar duurzaamheidsagenda wil terugdraaien, maar markeert eerder een herijking om geloofwaardige, afdwingbare naleving te garanderen. Grote exploitanten hebben nog steeds te maken met een bindende deadline van december 2025, terwijl kleinere ondernemingen baat kunnen hebben bij gefaseerde of vereenvoudigde verplichtingen.
Voor bedrijven is deze overgangsperiode een kans om de interne governance te versterken, de transparantie van leveranciers te vergroten en te investeren in datasystemen die due diligence op grote schaal kunnen beheren. Aangezien de Commissie de nadruk legt op digitale paraatheid en proportionaliteit, zal proactieve betrokkenheid essentieel zijn. Bedrijven die zich nu voorbereiden, zullen toekomstige verstoringen verminderen en een concurrentievoordeel behalen wanneer de handhaving in 2026 wordt geïntensiveerd.
Over de schrijver
Nicolas Wolf
Coffee lover and COO of Era of We
Add comment
Meer over The Innovation Lab
Schrijf je in en draag nu bij